Tự lập là một đức tính và thái độ sống cần thiết đối với bất kỳ một đứa trẻ nào bởi nó giúp trẻ định hình được hành vi, tính cách của mình theo hướng tích cực trong tương lai. Do đó, dạy bé tự lập từ nhỏ là việc mà các bậc phụ huynh nên làm với con mình để bé có được đức tính này ngay từ những năm tháng đầu đời.
Bắt đầu từ những việc nhỏ nhất
Trẻ nhỏ luôn có xu hướng dựa dẫm vào những người thân quanh mình, trước hết là bố mẹ, sau đó là ông bà hay anh chị em lớn trong nhà. Điều này khiến nhiều bậc làm ba mẹ có thói quen bao bọc con quá kỹ, luôn làm thay bé những công việc mà vốn dĩ bé đã có thể tự làm. Do vậy, để có thể dạy bé tự lập từ nhỏ, đầu tiên bạn cần bắt đầu từ những việc nhỏ nhất như không bế bé quá nhiều trong ngày mà hãy nằm trên giường và chơi cùng bé, khi cho bé ngủ, thay vì bế bé đưa đi đưa lại nhiều lần thì bạn chỉ cần vỗ vào người bé một lúc rồi để bé tự đi vào giấc ngủ.
Khi bé lớn lên và đã có thể cầm thìa thì bạn nên để bé tự xúc lấy đồ ăn, tự chọn những món mà bé thích. Lúc này, vai trò của bạn không phải là người làm thay bé mà là người ngồi bên cạnh và chỉ bé cách thực hiện của những công việc này.
Giao việc cho bé
Giao việc cho bé cũng là một trong những bí quyết dạy bé tự lập từ nhỏ. Việc ở đây có nghĩa là những công việc vừa sức và phù hợp với khả năng của bé như cho bé tự đi lấy nước, tự dọn dẹp đồ chơi sau khi chơi xong hay tự vệ sinh cá nhân mỗi buổi sáng thức dậy.
Bên cạnh đó, nếu có thể bạn cũng nên sắp xếp một vài công việc cho bé trong cuộc sống hàng ngày như trước khi ăn bé phải lấy chén, muỗng hay trước khi đi tắm, bé phải đi lấy quần áo. Sau một thời gian, điều này sẽ hình thành nhiều thói quen tốt cho bé và giúp bé tự nhận ra mình có thể làm được nhiều việc mà không cần đến sự trợ giúp của ba mẹ.
Khen ngợi và cổ vũ
Để có thể dạy bé tự lập từ nhỏ hiệu quả, bạn đừng quên dành cho bé sự khen ngợi và những lời cổ vũ mỗi khi làm bé tự làm được một việc gì đó. Mặt khác, khi bé làm giùm bạn một công việc nhỏ, bạn cũng nên nói với bé câu cảm ơn để kích thích bé tiếp tục làm việc này vào những lần sau. Song song đó, bạn cần tránh tỏ thái độ chê bai, chọc ghẹo khi bé không làm được hoặc làm hỏng việc vì điều này sẽ khiến bé tự ti, mặc cảm về bản thân mình.
Cùng hành động với bé
Trước khi bé có thể làm được một việc gì đó một mình, bé phải trải qua quá trình được “cùng hành động” với người khác. Vì vậy, bạn nên dành thời gian để cùng bé làm một số việc như cùng bé rửa tay, cùng bé đánh răng, cùng bé dọn đồ chơi,… Sau khi bé đã làm quen những việc này, bé có thể tự làm chúng một mình mà không cần bạn làm cùng nữa.
Cho bé tham gia nhiều hoạt động
Bạn không nên giới hạn mối quan hệ của bé chỉ ở nhà, ở trường mà nên cho bé tham gia nhiều hoạt động xã hội và tiếp xúc với nhiều người xung quanh. Bạn có thể cho bé tham gia các câu lạc bộ hay những bữa tiệc nhỏ của bạn bè để bé dạn dĩ, tự tin và chín chắn hơn trong suy nghĩ và hành động. Từ đó, sự tự lập của bé cũng có nền tảng để phát triển tốt hơn.
Thu Thảo